Рўзи умумиҷаҳонии муҳити зистро Ассамблеяи Генералии СММ соли 1972  таъсис додааст ва аз ҳамон вақт инчониб ҳар сол аз ҷониби  мардуми ҷаҳон 5 июн дар аксар  кишварҳои дунё қайд карда мешавад.

Дар Ҷумҳурии мо Тоҷикистон, Рӯзи байналмилалии муҳити зист аз соли 1988 ва ҳамчун иди давлатӣ аз соли  2008 инҷониб дар сатҳи баланд ыайд карда шуда, ба ҳалли масъалаҳои экологӣ аҳамияти махсус дода мешавад.

Барои таҷлили глобалии ин санаи экологӣ одатан, яке аз кишварҳои дунё интихоб мегардад. Ғайр аз ин ҳар сол барои таҷлили ин санаи муҳими экологӣ шиори ид пешниҳод  мешавад.

     Дар доираи нақшаи чорабиниҳои бахшида ба 5 июн - Рўзи умумиҷаҳонии муҳити зист дар телевизиони вилояти Суғд санаи 16 май дар барномаи мустақими «Рӯ ба рӯ», ки ба мавзўи  маданияти шаҳрдорӣ ва қарори Раиси вилоят  аз  14.03.2018, № 89 «Дар бораи эълон намудани 1300 рўзи мењнати зарбдор ба истиқболи 30-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон» бахшида шуда буд, сармутахассиси Раёсат иштирок намуд. Дар барнома асосан масъалаҳои  муомилот бо партовҳои сахти маишӣ, вазъи хизматрасонии хадамоти партовкашонии ш.Хуҷанд ба аҳолӣ, таъсири ифлосшавии маҳалли зист бо партовҳо ба саломатии аҳолӣ ва дигар масъалаҳои марбута муҳокима гардид. Дар рафти барнома ба саволҳои шаҳрвандоне, ки тариқи телефон муроҷиат намуданд, ҷавобҳои мушаххас дода шуд.

     Мувофиқи нақшаи кории Раёсати ҳифзи муҳити зисти вилоят ва БДА РВКД-и Ҷумҳурии Тоҷикистон дар вилояти Суғд, бо мақсади кам намудани ихроҷи моддаҳои зараровар ба ҳавои атмосфера амалиёти «Ҳавои тоза» дар шаҳри Исфара гузаронида шуд. Дар рафти амалиёт 16 адад нақлиётҳои автомобилии тамғаашон гуногун аз санҷиши аналитикӣ гузаронида шуда, миқдори партови моддаҳои ифлоскунанда ба ҳавои атмосфера дар натиҷаи сӯхтани сӯзишворӣ (дизелӣ, бензин ва гази моеъ) муайян гардид. Дар рафти амалиёт нисбати ронандагони 2 адад воситаҳои нақлиёти автомобилие, ки меъёри стандартҳои давлатиро вайрон карда, партови моддаҳои ифлоскунандаро (гази СО) ба фазои атмосфера барзиёд ихроҷ кардаанд, протоколҳои ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ тартиб дода шуда, барои чораандешӣ ба БДА-и шаҳри Исфара ирсол гардид.

Дар даҳсолаи охир масъалаҳои нигаҳдории гуногунии биологӣ яке аз муаммоҳои глобали замони муосир маҳсуб меёбад, ки на танҳо олимон, балки тамоми ҷомеаи ҷаҳониро ба ташвиш овардааст. Вазъи имрӯзаи нигаҳдории гуногунии биологиро ба этибор гирифта 22 майи соли 1992 дар конфронси СММ доир ба ҳифзи зист ва рушд, ки дар Рио-де –Жанейро баргузор шуда буд, Конвенсия доир ба гуногунии биологӣ қабул карда шуд. Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун аъзои соҳибҳуқуқи ҷомеъаи ҷаҳонӣ онро соли 1997 тасдиқ намуда  ӯҳдадории худро дар доираи Конвенсия  қабул кард.

Дар доираи нақшаичорабиниҳо бахшида ба 5 июн - Рўзи умумиҷаҳониимуҳитизистдарДонишгоҳи давлатии ҳуқуқ, бизнес ва сиёсати Тоҷикистон вохўрии намояндаи Раёсат бо омўзгорон ва донишҷўёни факултаи «Бизнес ва идоракунӣ» дар мавзӯҳои «Захираҳоиоби Тоҷикистонвасамаранокистифодаион», Китоби Сурхи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва баланд бардоштани маърифати экологии аҳолӣ баргузор гардид. Бо сухани ифтитоҳӣ муовини декан оид ба илм, н.и.к. ХўҷаназароваМ. вадотсентикафедраи маркетинг -агробизнес, н.и.к. Азимов А. баромад намуда, бобати зарурияти тарбия ва маърифати экологии ҷавонон изҳориақиданамуданд. АзтарафинамояндаиРаёсатоидба татбиқи «Барномаи давлатии комплексии рушди тарбия ва маърифати экологии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи то соли 2020», нашри дуюми Китоби Сурхи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои амалкунандаи соҳаи ҳифзи муҳити зист ва дигар масъалаҳои вобаста ба муаммоҳои экологии вилоят, махсусан дар самти ҳифзизахираҳоиоб баромадҳо пешкаши  иштирокчиён гардид. Ҳамчунин донишҷӯён ва омӯзгорон оид ба ҳолати оби дарёи Сир, иншоотҳоипартовобтозакунӣ ва таъсири он ба саломатии инсон, муаммоҳои экологии ҷойдоштаи минтақаҳо изҳори ақида намуданд.